İtalyanlar için kahve hayatın vazgeçilmez bir parçası. Biz nasıl her sabah kahvaltıda, 5 çayında pastaların yanında, akşam yemekten sonra çay içiyorsak onlar da kahve içiyorlar. Ama onlarda kahveler çeşit çeşit... Ben de sizin için İtalya'da hangi kahve ne zaman nerede içiliyor gibi sorulara cevap vermeye çalıştım.
Öncelikli olarak kahve barlarda içilir. Bar, italyanlar için kahvaltı yapılan (cornetto + kahve ile), ayaküstü uğranıp bancoda kahve içilebilen, akşamüstü ise aperitivo yapılabilen yer demek. Yani bizdeki gibi içip dağıtalım, dans edelim mekanı demek değil bar!
Daha önce de bahsettiğim gibi italyanlar öyle çalışkan insanlar değiller, her restoranı, her dükkanı, her mağazayı öyle istediğiniz her saat açık göremezsiniz. Ancak bu barlar İtalya'nın en çok mesai yapan yerleri (aslında İtalya için böyle bir genelleme yapmak çılgınlık ama neyse...). O yüzden genellikle açık oluyorlar.
Gelelim en kritik 2 duruma:
- Kahve nasıl ısmarlanır?
- Parası nasıl ödenir?
Neden bu 2 durumun kritik olduğunu anlamak için o heyecanı yaşamanız gerekiyor. Çünkü en basitinden italyanlar çok hızlı konuşuyorlar! İtalyan olmayıp italyanca bilen birisi için bile bu ilk deneyim çok korkutucu olabiliyor (şahsen yaşayan bir insan olarak konuşuyorum)!
Şimdi girdik
bardan içeri. Öncelikli sorunsalımız hangi kahveyi içmeniz gerektiğine karar vermek. Onu aşağıda uzun uzun açıkladım. Kahve seçimini yaptıktan sonra
banconun ardındaki kişiye istediğiniz kahveyi belirtip parasını ödemelisiniz. Dikkat edin eğer ayakta
bancoda (yani tezgahta) içecekseniz 'al banco' ya da 'al bar' diye belirtmelisiniz; eğer oturarak masada içecekseniz 'al tavolo' demelisiniz. Çünkü eğer masada içerseniz fiyat katlanacak (en basitinden bir
cappuccinonun
banco fiyatı 1.20 iken,
tavolo fiyatı 1.80 olabiliyor)! Bu aşamada bütün kelimeleri ağızlarında yuvarlayan italyan
baristalar (barda kahve yapan kişi demek), size masada mı diye sorabilir ve siz daha ne olduğunu anlayamadan ağzınızdan çıkan bir
si ile elinize tutuşturulmuş bir
al tavolo fişi ile ortalığa yabancı bakışlar atabilirsiniz =))
Kalabalık yerlerde fişi önceden alıp sonra kahve peşine düşmeniz gerekebilir (bu aşamada Türk olmanızla gurur duyacağınıza şüpheniz olmasın çünkü ufak çapta bir itiş kakış sonrası anca kahvenizi elde edebiliyorsunuz! =)) ) ancak sakin, bir kaç kişinin olduğu bir
barda önce kahvenizi ısmarlayıp, bitirdikten sonra bardağınızı uzatıp parasını ödeyebilirsiniz. Eğer kahveyi ya da
baristayı beğenirseniz fincanın yanına ufak meblağda bir bozukluk bırakabilirsiniz.
Ben hangi bara gideceğime nasıl karar veriyorum? Sevdiğim kahve markalarına göre yapıyorum bu seçimi
: illy ve
lavazza her zaman öncelikli tercihim. Bunu anlaması da çok zor değil: mekana girişte markanın afişini görmeniz mümkün.
Gelelim kahve çeşitlerine ve ne zaman içildiklerine:
Türk kahvesine en çok benzeyen italyan kahvesi bence
espresso. Çünkü kahve çekirdekleri bizdeki gibi ince çekiliyor. Ancak tadı türk kahvesinden daha yoğun, bizdeki mırraya benziyor. Küçücük bir bardak içinde 1,2 yudumluk birşey gelecek önünüze şok olmayın =) Zaten
espressonun kelime anlamı da hızlı yapılan ve aynı zamanda hızlı tüketilen manasına gönderme yapıyor. Sipariş ederken
caffé (kaffe) demeniz gerekiyor, sakın
espresso demeyin! Küçümseyen bakışlara maruz kalmak istemiyorsanız tabiki... Espresso günün her saatinde içilebilir.
Benim en sevdiğim kahve çeşidi:
cappuccino (kappuççino)
. Espresso,
latte (süt) ve köpükten oluşan bu mükemmel kahve sabah kahvaltıda yanında bir
cornetto (kruvasan) ile tercih ediliyor. Kesinlikle ve kesinlikle yemeklerden sonra içilmiyor! Yemek yiyip ardından
cappuccino sipariş ettiğinizde ayaklı cehalet olduğunuza sizi inandıracaklardır =) Onun yerine
caffé isteyin.
Macchiato (makkiato),
espressoya çok az süt ilave edilip o acılığını kıran bir kahve.
Latte macchiato (latte makkiato), genellikle koca bir bardak sütün içine biraz
espresso konmasıyla hazırlanan kahve.
Latte macchiato demeyip
yalnızca
latte derseniz önünüze bir bardak süt gelir, çünkü
latte süt demek =)
Caffé lungo (kaffe lungo),
espressonun 1,2 yudumluk bir şey olduğu düşünülürse
caffé lungo 3,4 yudumluk bir kahve. Ancak daha fazla su eklenerek yapıldığından
espressoya göre tadı daha hafif.
Caffé americano (kaffe amerikano), espressoya bol miktarda sıcak su eklenmesiyle elde edilen bir kahve çeşidi. Benim en sevmediğim kahve kesinlikle bu! Kahvenin tadının kaybolduğunu düşünüyorum, sanki az önce kahve içilen bardak yıkanmamış da aynı bardakla su içiyormuşsunuz gibi!
Espressonun sertliği bana yetmiyor daha da sertini isterim ben derseniz o 1 yudumluk
espressonun yerine 1/2 yudumluk
ristretto içebilirsiniz.
Caffé corretto (kaffe korretto),
espressoya 2 cc kadar likör eklenmesiyle elde edilen kahve çeşidi. Ben şu ana kadar
grappa,
varnelli ve
molinari ile yapıldığını gördüm. Bunlar italyan içkileri. Ama aynı zamanla
baileys ile de yapılabileceğini söyledi barista.
Kahve çekirdeğiyle alakası olmayan, yalnızca arpadan yapılan bir içecek
caffé d'orzo (kaffe d'ortso). Bunu genellikle yaşlı amcalar teyzeler içerken görüyorum çünkü sağlık açısından en zararsız olan kahve görünümlü içecek bu.
Caffé ginseng (cinseng), oldukça tatlı bir kahve çeşidi.
Doppio (dopyo), italyancada
çift demek. Yani eğer
espresso bana az geliyor aynı kıvamda daha fazla içmek istiyorum derseniz aynı fincanda 2
espresso içebilirsiniz.
Cappuccinonun soya sütüyle yapılmış hali. Genellikle her
barda olmuyor.
Freddo (fıreddo), italyancada
soğuk demek. Soğuk kahve içmek isterseniz,
latte macchiatonun buzlu haliyle karşılaşırsınız. İsterseniz
panna (krema) ekletebilirsiniz. Ama her
bar yapmıyor, neden bilmiyorum!
Granita (gıranita),
espressonun buza dönüştürülmüş hali. Çocukluğumuzun dondurması (!) meybuzun kahveli olduğunu düşünün, üzerine de
panna (krema)... Ohhh! Oldukça lezzetli bir yaz içeceği ancak
granita için ayrı bir makine gerekiyor o yüzden her yerde olmuyor.
Caffé shakerato (kaffe şakerato),
espressonun içine buz, tercihe göre şeker, vanilya likörü ya da
baileys katılarak
shakerda çalkalanarak yapılıyor. Daha çok akşam üzeri aperitivo kapsamında gençler tarafından tüketiliyor.
|
Ev tipi espresso makinesi |
|
Kahvenin yanında leziz bir torta (tatlı) yemeyi unutmayın sakın!
|